DA-PCC sa USF-Kinilala ang kalabaw bilang simbolo ng katatagan sa ginanap na pagdiriwang ng ika-pitong Bohol Dairy Festival sa Sandugo Festivities sa bayan ng Mabini noong Hulyo 18, 2023.

Sa temang "Panggatasan Palamboon, Subay sa Hagit sa Panahon" (Dairy Development Amidst the Challenges of Our Times), ang pagdiriwang ay naglalayong ipakita at bigyan ang mga magsasaka at stakeholders sa mga kasanayan at teknolohiya na makatutulong sa pag-iwas sa hindi magandang epekto ng pagbabago ng klima sa produksyon ng hayop, ayon kay Dr. Stella Marie Lapiz, OPV ng Bohol.

Kabilang sa mga pangunahing highlights ng festival ang carabao parade, paligsahan para sa pinakamahusay na mga inahing kalabaw, paglulunsad ng mga KBGAN mobile apps sa iHealth at iFeed, pagkilala sa mga pambihirang magsasaka, turn-over ng mga materyales at kagamitan na suporta sa produksyon, at mga lectures sa paggawa ng silage, regulasyon sa kaligtasan ng pagproseso ng gatas, at pagproseso ng karne.

Ikinatuwa rin ng mga dumalo sa pagdiriwang ang iba't ibang produktong agrikultura na nakadisplay sa venue. Ang bayan ng Mabini ay kabilang sa service areas ng DAPhilippine Carabao Center sa Ubay Stock Farm (DAPCC sa USF) mula pa noong panahon ng Philippine Carabao Research and Development Center (PCRDC) noong 1982.

“Mabuti na pinili ng pamahalaang panlalawigan ng Bohol ang Mabini na mag-host ng pagdiriwang ngayong taon dahil nakita naman ang pagbabago sa komunidad at sa mga buhay ng mga magkakalabaw,” saad ni Dr. Caro B. Salces, dating center director ng DA-PCC sa USF na ngayo’y nagsisilbi bilang OIC Executive Director ng DAPCC.

Kung babalikan ang kasaysayan ng paggagatas sa Bohol, ang Department of Agriculture-Philippine Rural Development Project (DA-PRDP) ay nagbigay ng pondong nagkakahalaga ng PHP5.8 milyon mula sa isang PHP9- milyon na proyekto na tinatawag na "Bohol Dairy Processing and Marketing Enterprise."

Mula noon, sa pamamagitan ng pagtutulungang pagsisikap at suporta ng lokal na pamahalaan, naging institusyonal ang programa ng paggawaan ng gatas. Nakasama na ito sa Provincial Commodity Investment Plan (PCIP) ng Bohol na may kaukulang budget na inilalaan bawa't taon.

Sa kanyang talumpati, ibinahagi ni Lapiz ang mga hamon na naranasan ng industriya lalo na sa unang bahagi ng 15 taon nito kung saan nagkaroon ng mabagal na paglago. Kabilang dito ang mababang paggamit ng teknolohiya ng Artificial Insemination (AI) ng mga magsasaka, ang kawalan ng mga pasilidad sa pagproproseso, at ang kahirapan sa pagbebenta ng gatas.

"Gayunpaman, dahil sa masinsinang pagsisikap na ginawa ng mga partner agencies, nalampasan natin ang mga hamong iyon," dagdag niya. Masayang iniulat ni Lapiz ang 99% (o 175,032.38 liters) na pagtaas sa produksyon ng gatas (mula sa kalabaw, baka, at kambing) noong EneroHunyo 2023 kumpara sa parehong buwan noong nakaraang taon. Sa kabuuang produksyon, ang mga magsasaka ay nagambag ng 65%, na aniya ay isang patunay ng kanilang kakayahan na ipagpatuloy ang negosyo.

Bukod dito, nakatulong rin ang milk feeding programs ng Department of Education (DepEd) at Department of Social Welfare and Development (DSWD), ayon kay Lapiz.

Sinabi naman ni Gobernador Erico Aristotle Aumentado na laging nakikipagtulungan ang gobyerno sa iba't ibang ahensya kung paano patuloy na mapabuti ang Bohol Dairy Industry. Hinikayat niya ang mga magsasaka na ipagpatuloy ang paggawa ng mabuti at maging maayos sa isa't isa, dahil ito ang nagbibigay inspirasyon sa kanila upang suportahan ang programa.

Batay sa mga talaan ng DA-PCC sa USF, ang Mabini ay mayroong 273 crossbred buffaloes at 212 dairy farmers na nakikibahagi sa Carabao-based Enterprise Development (CBED) Program. Mula noon, nakapag-produced na ito ng kabuuang 340,366.13 litro ng gatas o kabuuang kita na PHP17,018,306.90 na may farm gate price na PHP50.00/litro. Ito ang may pinakamataas na kontribusyon sa milk production ng Bohol.